Informacje dla pacjentów po leczeniu
Mamy nadzieję, że jesteście Państwo zadowoleni z naszej współpracy i wyników leczenia. Nie jest to jeszcze zakończenie naszych kontaktów. Po okresie aktywnego leczenia konieczna jest stabilizacja układu zębów i kości szczęk w celu dokończenia przebudowy kości przy zachowaniu układu uzyskanego na koniec leczenia. W trakcie retencji (stabilizacji po leczeniu) dochodzi też do końcowego dopasowania zębów (osiadanie) i wyrównuje się końcowy układ sił w narządzie żucia. Jest to okres niezbędny do uzyskania stabilnych efektów leczenia. Ze względu na znaczenie tego okresu należy go traktować z taką samą uwagą jak aktywne leczenie.
Retencja jest jednym z głównych problemów w ortodoncji. Wynika to z faktu, że po zakończeniu leczenia w układzie zębów, mięśni a przede wszystkim w układzie włókien wewnątrz kości szczęk pozostają naprężenia, które są poza kontrolą ortodonty. To co należy zrobić, aby zabezpieczyć układ zębów, to trzeba założyć retainery (aparaty stabilizujące) i dać czas na rozładowanie naprężeń. Z tego powodu retencja jest konieczna po każdym leczeniu ortodontycznym.
Nie istnieją szczegółowe wytyczne co do rodzaju retainerów i czasu trwania retencji. Aparaty retencyjne mogą być stałe (przyklejone do zębów od strony językowej) lub zdejmowane noszone okresowo zgodnie z zaleceniem lekarza. Na czas retencji mają wpływ dwa czynniki. Pierwszy to okres potrzebny do dokończenia przebudowy kości o czym jest informacja powyżej. Drugim czynnikiem jest fakt, że ludzki organizm przebudowuje się cały czas dopóki żyje. Przebudowa tkanek (również kostnej) niestety nie zachodzi w sposób jednolity. Oznacza to, że w ciągu życia zmienia się też budowa wszystkich części organizmu. W przeciwnym razie przez całe życie nasz organizm wyglądał by tak samo. Ten sam mechanizm dotyczy również układu narządu żucia. Ponieważ funkcja kształtuje morfologię zmieniające się z wiekiem napięcie mięśni wpływa na modyfikację budowy kości. Oznacza to, że bez wspomagania retainerami nikt nie jest w stanie zagwarantować idealnego układu zębów przez całe życie. Te same mechanizmy dotyczą również osób nie leczonych ortodontycznie, lecz w przypadku osób, które nie miały idealnie ustawionych zębów zmiany te mogą „nie rzucać się w oczy”. Oczywiście nie oznacza to, że po zdjęciu aparatów wada powróci, lecz że mogą wystąpić bardzo niewielkie przemieszczenia zębów. Jeśli układ zębów po leczeniu znajdzie się w stanie równowagi czynnościowej jest duża szansa, że pozostanie stabilny. Niestety nie ma metody, aby to ocenić w 100% w momencie zakończenia leczenia.
Dokładamy wszelkich starań, aby każde nasze leczenie kończyło się nie tylko bardzo dobrym efektem estetycznym ale również stanem czynnościowej równowagi. Jednak istnieją też pewne ograniczenia wynikające z budowy kości, dużego nasilenia wady, parafunkcji (nieprawidłowej czynności), które mogą uniemożliwić taki idealny układ sił. W związku z brakiem możliwości sprawdzenia stabilności układu i nieprzewidywalnością zmian związanych z wiekiem wśród większości ortodontów panuje pogląd o konieczności stosowania retainerów na stałe przez całe życie. W mojej procedurze po obowiązkowych pięciu latach dopuszczam możliwość zdjęcia retainerów na życzenia pacjenta. Jedynymi warunkami jest odpowiedzialna decyzja pacjenta o zdjęciu retainerów i przyjęcie do wiadomości, że układ może ulegać zmianom w ciągu dalszego życia (ryzyko 10-20%).
W trakcie retencji nasi pacjenci są zobowiązani stosować się do zaleceń lekarza. W trakcie pięciu lat są dwie obowiązkowe wizyt kontrolne retainerów (po roku i po trzech latach od zdjęcia aparatów). W każdym przypadku zauważenia jakichkolwiek zmian w ustawieniu zębów albo świadczących o uszkodzeniu aparatów retencyjnych należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem. Opóźnienie może skutkować dokonaniem się zmian, które mogą być trudne do odwrócenia lub mogą się wiązać z dodatkowymi (niepotrzebnymi) kosztami. Pozostałe kwestie finansowe związane z okresem retencji omówione są w zakładce „Inwestycja w piękny uśmiech”.